Tàu sân bay Kuznetsov Nga và chuyến đi "hổ thẹn" tới Syria

Tàu sân bay Kuznetsov đã làm được gì ở Syria?

Đô đốc Vladimir Korolyov - Tham mưu trưởng Hải quân Nga cho biết, cuối năm ngoái, Kuznetsov - tàu sân bay duy nhất của Nga thuộc biên chế Hạm đội Phương Bắc đã gia nhập liên đội tác chiến viễn chinh của Hải quân Nga trong chiến dịch can thiệp quân sự vào Syria để hỗ trợ Tổng thống Assad - đồng minh chiến lược của Moscow.

Hoạt động ngoài khơi bờ biển Syria, các phi công từ tàu sân bay Kuznetsov đã xuất kích tổng cộng 420 lần chiếc, trong đó có 117 lần chiếc vào ban đêm, tiêu diệt và phá hủy 1.252 vị trí của lực lượng khủng bố, Đô đốc Vladimir Korolyov, tuyên bố với tờ Krasnaya Zvezda và nhấn mạnh:

"Các kinh nghiệm mà Hải quân Nga thu được từ chiến dịch quân sự trên biển Địa Trung Hải của tàu sân bay Kuznetsov cũng như phóng tên lửa hành trình Kalibr từ các tàu ngầm Kilo thuộc dự án 636.3, tàu khinh hạm thuộc dự án 1135.6 cũng như các tàu tên lửa cỡ nhỏ tấn công các vị trí của khủng bố IS đã và đang được phân tích.

Chúng sẽ được đưa vào các chương trình huấn luyện tại các cơ sở đào tạo của hải quân nhằm trang bị kiến thức hữu dụng cho không chỉ sĩ quan, thủy thủ mà còn cho cả các chỉ huy tàu chiến của Hải quân Nga".

"Các chiến đấu cơ và trực thăng biên chế trên tàu sân bay Kuznetsov bao gồm tiêm kích Sukhoi Su-33, Mikoyan MiG-29K và các loại trực thăng Kamov Ka-52, Ka-27PL, Ka-27PS cùng Ka-29 của Hải quân Nga đã lần đầu tiên tham gia thực chiến.

Qua đó cho thấy năng lực của Không quân Hải quân Nga đủ để thực hiện dải nhiệm vụ trên không rất rộng, cả trên biển và trên đất liền", Đô đốc Korolyov cho biết.

Tiêm kích Su-33 và tàu sân bay Kuznetsov.

Lộ những tử huyệt

Trong vòng chừng 3 tháng thực thi nhiệm vụ ở ngoài khơi bờ biển Syria, tàu sân bay Kuznetsov đã đóng góp quan trọng vào các hoạt động của QĐ Nga trong chiến dịch tiễu trừ lực lượng khủng bố IS ở Syria, giúp các lực lượng vũ trang trung thành với Tổng thống Assad từng bước giành được những thắng lợi quan trọng.

Tuy nhiên, qua thực chiến, tàu sân bay duy nhất của Nga đã bộc lộ những điểm yếu chết người.

Thứ nhất, thiếu tin cậy và dẫn tới những tai nạn nghiêm trọng. Trong vòng có ít ngày mà tàu sân bay Kuznetsov đã để mất tới 2 máy bay chiến đấu hiện đại gồm 1 Su-33 và 1 MiG-29K chỉ vì hệ thống cáp hãm trên mặt boong hoạt động kém hiệu quả, mất an toàn.

Mặc dù không có thiệt hại về người khi các phi công đều đã kịp nhảy dù an toàn, nhưng 2 chiếc tiêm kích hiện đại lao xuống biển cũng đồng nghĩa với việc đã có hơn 100 triệu USD tan theo thành mây khói, nếu tính đơn giá trung bình của mỗi chiếc vào khoảng 50 triệu USD.

Thứ hai, hiệu suất hoạt động thấp. Trong 3 tháng hiện diện ở Syria (15/10/2016 tới cuối tháng 1/2017), với nhiệm vụ chiến đấu, tổng cộng có 420 lần chiếc máy bay chiến đấu trong biên chế của tàu Kuaznetsov xuất kích đi săn diệt các mục tiêu của khủng bố, tính ra có bình quân chưa tới 5 lần chiếc mỗi ngày. Đây là con số khá thấp.

Con số này có thể còn thấp hơn nữa bởi những sự cố nghiêm trọng xảy ra liên tiếp đã khiến có thời gian toàn bộ tiêm kích Su-33 và MiG-29K phải chuyển tới tới căn cứ Hmeymim ở Latakia, Syria vào tháng 11/2016. Rất có thể, trong số 420 lần xuất kích kể trên sẽ gồm không ít lần các máy bay này cất cánh làm nhiệm vụ từ căn cứ trên mặt đất.

Chính vì thế chuyên gia quân sự Nga, ông Michael Kofman làm việc ở tổ chức CNA (bang Virginia, Mỹ) thì cho rằng số phi xuất mà tàu Kuznetsov thực hiện thấp hơn, chỉ khoảng 150 lần chiếc mà thôi.

Nếu so sánh với hàng trăm lần chiếc xuất kích mỗi ngày của tàu sân bay Mỹ thì Kuznetsov rõ ràng thua kém rất xa. Dường như người Nga không thích điều này nên có sự "mập mờ" trong báo cáo số phi xuất cất cánh thực tế từ tàu sân bay này.

Thứ ba, hệ thống động cơ đẩy có vấn đề. Ngoài việc "phun nhọ" dày đặc lên trời khiến Kuznetsov trở thành đề tài nhạo báng của nhiều cư dân mạng thì trên thực tế, con tàu này còn gặp nhiều trục trặc về hệ thống máy đẩy, đã có không ít lần bị hỏng khiến tàu không thể di chuyển được và phải nhờ cậy tới sự trợ giúp của các tàu kéo.

Tàu sân bay Kuznetsov "phun nhọ".

Trên hải trình nhiều nghìn hải lý từ Nga sang Syria, đã có lần người ta thấy Kuznetsov được dìu bởi các tàu kéo.

Tổng hợp lại cho thấy, Kuznetsov dường như là "nỗi hổ thẹn" của nước Nga. Tuy nhiên, nhờ vậy, người Nga đã "sáng mắt" khi nhìn ra các điểm yếu chỉ tử của nó và đây là tiền đề cho những bước cải cách quan trọng, không chỉ về kỹ thuật mà còn cả về cách thức sử dụng, vận hành các tàu sân bay thế hệ mới trong tương lai.

Hiện giờ Nga bắt đầu tiến hành việc sửa chữa và nâng cấp tàu sân bay Kuznetsov nhằm tăng cường sức mạnh và kéo dài thời gian phục vụ của nó. Người ta hy vọng, sau nâng cấp, Kuznetsov sẽ được lột xác hoàn toàn, hoạt động tin cậy và hiệu quả hơn, trang bị nhiều vũ khí tối tân, nâng cao sức mạnh chiến đấu, cả trong phòng thủ lẫn tấn công.