SOHA NEWS
Khẩu pháo gắn liền với tấm gương hy sinh quên mình, dũng cảm cứu pháo của anh hùng liệt sỹ Tô Vĩnh Diện. Cách đây 70 năm, vào đêm 1/2/1954, trong đợt kéo pháo ra theo phương châm "đánh chắc, tiến chắc", khi xuống dốc Chuối (là dốc vừa dài vừa hẹp, nằm chênh vênh bên vực sâu) được một đoạn thì dây tời chính của khẩu pháo bị đứt.
Lúc đó, Khẩu đội trưởng Tô Vĩnh Diện và đồng chí pháo thủ Chí - pháo thủ số 5 cầm càng lái. Khi pháo đứt dây tời, pháo thủ Chí bị càng pháo đánh bật ra. Trong tình thế hiểm nghèo đó, Khẩu đội trưởng Tô Vĩnh Diện dùng hết sức đẩy mạnh càng pháo còn lại vào vách núi.
Tuy nhiên, trước khi dừng lại, bánh khẩu pháo đã chèn lên người anh Tô Vĩnh Diện. Khi được đồng đội đưa ra khỏi bánh pháo, anh chỉ kịp hỏi "pháo có việc gì không" rồi anh dũng hy sinh.
Tấm gương cứu pháo của anh hùng Tô Vĩnh Diện đã được cán bộ, chiến sĩ toàn quân học tập, nêu gương sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, sẵn sàng hy sinh thân mình cứu pháo xuất hiện trên khắp các trận địa, các đơn vị trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Ngày 7/5/1956, Tô Vĩnh Diện được truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân và trở thành người anh hùng Pháo cao xạ đầu tiên của quân đội ta ngã xuống trên mặt trận Điện Biên Phủ.
Pháo cao xạ 37mm, số hiệu 510681 là một trong số 30 hiện vật đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia - đợt 1 (năm 2012).
Pháo cao xạ 37mm, số hiệu 510681, do Liên Xô sản xuất và viện trợ cho Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp, được trang bị cho Khẩu đội 3, Đại đội 827, Tiểu đoàn 394, Trung đoàn 367.
Khẩu pháo 37mm là vật chứng xác thực ghi dấu chiến công to lớn của quân và dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ - chiến dịch có ý nghĩa quyết định, kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta.
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, Pháo cao xạ 37 mm thuộc Khẩu đội 3 đã bắn rơi 3/52 chiếc máy bay, bắn bị thương 13/117 chiếc khác, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.
Việc xuất hiện pháo cao xạ tại lòng chảo Điện Biên Phủ từng là điều bắt ngờ đối với thực dân Pháp, vì lực lượng pháo cao xạ đã chặn đứng việc chi viện bằng đường hàng không cho quân Pháp tại Điện Biên Phủ.
Pháo cao xạ gồm 3 phần: thân pháo, bệ pháo và xe pháo.
Ngày 1/4/1953, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh QĐND Việt Nam ký Quyết định số 06/QĐ thành lập Trung đoàn Pháo cao xạ 367. Vừa mới ra đời, Trung đoàn đã tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ, góp phần quan trọng làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ.
Mũ nan, áo trấn thủ, mõ tre, kèn đồng, dép cao su, ống nhòm, la bàn... được các chiến sĩ Trung đoàn 367 sử dụng.
Con dấu, sổ tay, sổ công tác, nhật ký của các chiến sĩ tham gia chiến đấu trên mặt trận Điện Biên Phủ năm 1954.
Một số hiện vật như bản đồ, mảnh dù, mảnh xác máy bay, máy điện thoại, khung máy bay... trong chiến dịch Điện Biên Phủ được lưu giữ lại.
Đàn nguyệt, sao, tú lơ khơ cùng bản nhạc "Đạn của ta" được bộ đội Trung đoàn 367 sử dụng trong những buổi sinh hoạt văn hoá tinh thần khi tham chiến đấu tại Điện Biên Phủ.
Một khẩu đại liên được sử dụng trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
Bánh xe pháo 37mm do đại đội 815, Tiểu đoàn 383, Trung đoàn 367 sử dụng trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
Ảnh và tư liệu về sự chiến đấu anh dũng của lực lượng pháo cao xạ trong chiến dịch Điện Biện Phủ.