2 triệu người dễ thất nghiệp trong năm 2024

Đây là nhận định của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) của Liên hợp quốc. Theo báo cáo "Xu hướng Triển vọng Việc làm và Xã hội Thế giới: Xu hướng 2024" vừa được ILO công bố ngày 10/1, trong năm 2023, tỷ lệ thất nghiệp và tỷ lệ khoảng cách việc làm (tức là số người không có việc làm muốn tìm việc) đã giảm xuống dưới mức trước đại dịch.

Tình trạng thất nghiệp tồi tệ hơn trong năm 2024

Tuy nhiên, báo cáo đưa ra dự đoán rằng, trong năm 2024, triển vọng thị trường lao động và tình trạng thất nghiệp toàn cầu sẽ trở nên tồi tệ hơn. Cụ thể, trong vòng 12 tháng tới, dự kiến sẽ có thêm 2 triệu người lao động đang tìm kiếm việc làm, khiến tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu tăng từ 5,1% vào năm 2023 lên 5,2%.

Bên cạnh triển vọng về thị trường việc làm không chắc chắn, ILO cũng lưu ý rằng, phần lớn các quốc gia giàu nhất trên thế giới cũng đang chứng kiến mức sống đi xuống vì lạm phát và tình trạng này "khó có thể được bù đắp nhanh chóng".

Ngoài ra, báo cáo của ILO cũng nhấn mạnh tới sự khác biệt và chênh lệch đáng kể giữa các quốc gia có thu nhập cao và thu nhập thấp. Trong khi tỷ lệ khoảng cách việc làm vào năm 2023 là 8,2% ở các nước thu nhập cao, tỷ lệ này ở nhóm các quốc gia thu nhập thấp hơn là 20,5%. Tương tự, trong khi tỷ lệ thất nghiệp năm 2023 duy trì ở mức 4,5% ở các nước thu nhập cao thì tại các nước thu nhập thấp là 5,7%.

Theo ILO, tình trạng lao động nghèo có thể vẫn tiếp tục tồn tại. Trên thực tế, mặc dù giảm nhanh chóng sau năm 2020 nhưng số lượng người lao động sống trong tình trạng nghèo cùng cực (kiếm dưới 2,15 USD mỗi ngày/ người, tính theo sức mua tương đương) vẫn tăng khoảng 1 triệu người vào năm 2023. Trong khi đó, số lượng người lao động sống trong tình trạng nghèo ở mức vừa phải (kiểm được ít hơn 3,65 USD mỗi ngày/người, tính theo sức mua tương đương) tăng 8,4 triệu người vào năm 2023.

Báo cáo của ILO cũng cảnh báo rằng sự bất bình đẳng về thu nhập ngày càng gia tăng, có thể là "điềm báo xấu về tổng cầu và sự phục hồi kinh tế bền vững hơn".

Trong năm 2024, tỷ lệ việc làm phi chính thức dự kiến sẽ không thay đổi, chiếm khoảng 58% lực lượng toàn cầu. Theo ILO, tỷ lệ quay trở lại thị trường lao động trước đại dịch rất khác nhau giữa các nhóm. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên tiếp tục được coi là một thách thức. Đặc biệt, tỷ lệ những người được xác định là NEET (không được đào tạo, không học hành hoặc không có việc làm) vẫn ở mức cao, nhất là ở phụ nữ trẻ. Điều này đặt ra thách thức cho triển vọng việc làm lâu dài.

Một điều đáng chú ý là sau một thời gian ngắn tăng cường sau đại dịch, năng suất lao động đã trở lại mức thấp trong thập kỷ trước. Mặc dù có tiến bộ công nghệ và đầu tư tăng lên nhưng tốc độ tăng trưởng năng suất vẫn tiếp tục chậm lại. ILO nhấn mạnh, một lý do cho điều này là lượng đầu tư đáng kể được hướng tới các lĩnh vực kém năng suất hơn như dịch vụ và xây dựng. Hơn nữa, các rào cản khác bao gồm thiếu hụt kỹ năng và sự thống trị của các công ty độc quyền kỹ thuật số lớn, cản trở việc áp dụng công nghệ nhanh hơn, đặc biệt là ở các nước đang phát triển và các lĩnh vực có sự chiếm ưu thế của các công ty năng suất thấp.

Tổng giám đốc ILO Gilbert Houngbo cho biết, mức sống giảm sút, năng suất trì trệ cùng với lạm phát cao, chính là nguyên nhân khiến bất bình đẳng gia tăng lớn hơn và làm cản trở mọi nỗ lực đạt được công bằng xã hội.

"Nếu không có công bằng xã hội, thế giới sẽ không bao giờ đạt được sự phục hồi bền vững", ông Gilbert F. Houngbo nhấn mạnh.

Đồng thời, Tổng giám đốc ILO kêu gọi các quốc gia cần phải giải quyết nhanh chóng và hiệu quả những thách thức về lực lượng lao động.