SOHA NEWS
Tháng 4, Minh Châu bước vào mùa cá đục. Lênh đênh trên biển câu cá đục, rồi chế biến, phơi trên mui thuyền phơi khô thành cá một nắng mang về làm quà. Nhưng điều đáng nhớ nhất là được thưởng thức cá đục tươi nhất qua món: gỏi cá đục theo phong cách của người dân miền biển Minh Châu.
Lênh đênh trên biển săn cá Đục vào vụ
Cá đục có tên khoa học là Sillaginidae, một họ cá biển trong bộ Cá vược. Cá đục có thân nhỏ dài từ 10 - 15 cm, thịt rất ngọt, hình dạng giống loài cá bống nước ngọt, có vảy óng ánh màu xà cừ lấp lánh, nên ngư dân nơi đây còn gọi là cá đục bạc. Trong đó, chính vụ từ tháng 4 đến tháng 8 là thời điểm có nhiều cá đục trưởng thành, con to và ngon nhất.
Xã đảo Minh Châu (Vân Đồn, Quảng Ninh), dịp cuối tháng 4 biển lặng, không khí chộn rộn bắt đầu một mùa câu đục mới. Không chỉ sạch, Minh Châu được coi là ốc đảo xinh đẹp, trong lành với biển xanh cát trắng nức tiếng. Thiên nhiên ưu đãi Minh Châu, vì thế cá đục Minh Châu trắng, nạc và ngọt thịt có tiếng. Từ lâu, câu đục trở thành nghề truyền thống ở xã đảo này.
Theo những lão ngư giàu kinh nghiệm thì sở dĩ Minh Châu vốn có nhiều cá đục to và ngon bởi vùng biển Minh Châu có những bãi, cồn cát thủy tinh trắng muốt kéo dài hàng km từ vụng Đầu Cào (khu vực cảng Minh Châu) tới tận khu vực Vân Hải. Đây là môi trường lý tưởng để cá đục làm tổ và kiếm ăn.
Ở Minh Châu, khu vực nhiều cá đục nhất là ở kề khu vực vụng kín nằm kẹp giữa Cửa Đối và vụng Đầu Cào, ngay cảng tàu khách Minh Châu không xa. Đây là khu vực nước khá lặng, phía dưới có nhiều bãi, rạn, giàu thức ăn, phù du mà cá đục hay chọn làm nơi sinh đẻ và kiếm ăn.Cá đục thường dài khoảng 10-15cm, thịt trắng, rất lành, có thể làm thức ăn cho trẻ em và phụ nữ sau sinh.
Thông thường mùa cá đục bắt đầu từ tháng 5-6 hàng năm, kéo dài cho tới tháng 10. Tuy nhiên, cá đục nhiều, rộ và to nhất là dịp chớm thu, vào tháng 9.
Từ tháng 9 trở đi là mùa cá sinh sản và sinh trưởng mạnh nhất trong năm. Theo những ngư dân thì những dịp này, cá đục có khá nhiều ở khu vực gần bờ, có thể đánh bắt bằng thả lưới hay thả câu vì cá đục ham ăn, cắn câu liên tục. Để câu được nhiều cá đục cần chọn thời tiết mát mẻ, thời điểm nước lên, khi đó cá sẽ theo dòng chảy từ Cửa Đối hoặc khu Đầu Cào vào rất nhiều.
Trước đây, cá đục ít người biết tới, người dân miền biển Minh Châu thường mang về để ăn hoặc làm mắm, ở chợ cũng có bán nhưng giá cực kỳ rẻ mạt. Nhưng ngày nay cá đục thành đặc sản, chế biến được nhiều món ngon. Món hấp dẫn nhất có lẽ là gỏi cá đục.
Món gỏi cá làm say lòng thực khách
"Cá đục câu tươi sống, to bằng chừng 2 ngón tay làm gỏi là nhất. Tuy nhiên, phải chọn cá đục hoa, loại có vạch màu vàng nâu dọc chiều dài thân, thịt mềm và thơm. Để làm gỏi ngon, khi câu được cá phải gỡ khéo, giữ cá sống, thả vào ô văng trên thuyền" - anh Nguyễn Thanh Đình, ngư dân Minh Châu, chia sẻ.
Để chế biến, cá đục sau khi câu được làm sạch, đánh vẩy và bỏ phần ruột cá bên trong rồi đưa vào khăn hoặc giấy thấm khô. Tiếp theo, loại bỏ xương sống lưng, chọn phần thịt dày, trắng nhất thái chéo để bỏ phần xương dăm ở bụng cá.
Gỏi cá đục theo phong cách của người dân miền biển Minh Châu
Đây là khâu quan trọng nhất vì nếu đường dao không dứt khoát, thịt cá có thể bị nát hoặc không tách hết phần thịt thơm ngon của cá đục.
Từng miếng cá đục trắng trong còn giữ nguyên độ tươi sẽ được ăn kèm cùng lá mui biển, loại lá đặc trưng của vùng biển đảo, thêm chút rau thơm chấm kèm xì dầu mù tạt, hoặc nước mắm cốt cá, tỏi, ớt.
Vị ngọt thịt cá kết hợp mùi chua thanh mát của lá mui và vị cay nồng của nước chấm sẽ làm say lòng những thực khách ưa thích những món gỏi hải sản.